नवरात्रीचा दुसरा दिवस लाल : ब्रह्मचारिणी स्वरूप

     नवरात्राच्या दुसऱ्या दिवशीचा दिवस भक्तांच्या हृदयाला तेजस्वी बनवणारा मानला जातो. या दिवसाचा रंग आहे लाल,  ज्याचा अर्थ पराक्रम, शक्ती, उमेद आणि विजयाचा प्रतीक. दुसऱ्या दिवशी देवी महालक्ष्मीचे रूप,  ब्रह्मचारिणी देवी पूजली जाते. तिच्या तपश्चर्येमुळे मिळणारी अक्षय ऊर्जा, आत्मविश्वास, संयम आणि साधनेची ताकद हे या दिवशीचे महत्त्व आहे. लाल रंगाची छटा या दिवशी जणू भक्ताच्या मनातील वीरता जागृत करते, देवीच्या कृपेमुळे भरभराट आणि साहस यांचा आशीर्वाद मिळतो. नवरात्र दिवस दुसरा  ब्रह्मचारिणी देवी नवरात्राच्या दुसऱ्या दिवशी पूजले जाणारे स्वरूप म्हणजे ब्रह्मचारिणी देवी. हे रूप ज्ञान, विद्या आणि तपश्चर्येचे प्रतिक आहे. "ब्रह्मचारिणी" म्हणजे ब्रह्मसाधन करणारी, तपशक्तीची मूर्ती. एक हातात जपमाळ व दुसऱ्या हातात कमंडलू घेऊन देवी हिमालय पतीच्या कन्या म्हणून दिव्य तेजाने प्रकट होते. तिने भगवान शंकराला पती म्हणून प्राप्त करण्यासाठी घोर तपश्चर्या केली आणि हाच तिच्या रूपाचा गाभा आहे. ब्रह्मचारिणी हे स्वरूप साधना आणि तपस्येचे मूर्तिमंत प्रतीक आहे. या देवीच्या हातात जपमाळ आणि कमंडलू आहे. साधेपणाचे व्रत, अखंड ब्रह्मचर्य आणि अध्यात्मिक तेज यामुळे त्यांना ब्रह्मचारिणी म्हटले जाते. या स्वरूपाची उपासना करून साधकाला स्थिरता, संयम आणि तपशक्ती प्राप्त होते. यामुळे आयुष्यात येणारे आव्हान स्वीकारण्याची ताकद प्राप्त होते. घराघरांत दुसऱ्या दिवशी देवी ब्रह्मचारिणीची पूजाअर्चा करून आत्मबल वृद्धिंगत केले जाते. या दिवशी वापरला जाणारा लाल रंग हे पावित्र्य आणि पराक्रमाचे द्योतक आहे. लाल रंग जणू रक्तातील ऊर्जा, साहस, उमेद आणि विजयाची जाणीव करून देतो. स्त्रीशक्तीच्या तेजाचे हे प्रतिक असून तो भक्ताला मानसिक तसेच अध्यात्मिक चेतनेत आकंठ बुडवतो. लाल वस्त्रे, फुले, चुनरी आणि प्रसाद या दिवशी देवीला अर्पण करण्याची परंपरा आहे.भक्तिमय वातावरण या दिवशीच्या सकाळी गंध, अक्षता आणि लालपुष्पांनी देवीची आराधना केली जाते. गावोगावी देवीच्या प्रतिमेसमोर दिपमाळ उजळताना भक्तगण "जय देवी ब्रह्मचारिणी!" असा जयघोष करतात. मंदिरांच्या मंडपात भक्तिभावाने उभे राहून लोक कणाकणातून देवीसमोर शरणागत होतात. सुवासिक धूपाचा दरवळ, लाल कापडाच्या झुळझुळणाऱ्या पताका, आणि देवीसमोर ओवाळणाऱ्या भरजरी थाळ्या या क्षणाला अत्यंत दैवी बनवतात. या दिवशीची साधना म्हणजे केवळ पूजा-अर्चा नसून संयम, नियमितता आणि आत्मनियंत्रणाचा मार्ग आहे. नवरात्राच्या या दुसऱ्या पायरीवर प्रत्येक भक्ताने आपल्या जीवनात ब्रह्मचारिणीप्रमाणे श्रद्धा, ध्येय आणि तपशक्ती जोपासावी, हीच खरी उपासना आहे.