महात्मा ज्योतिबा फुले पुण्यतिथी

         महात्मा ज्योतिराव फुले हे 19 व्या शतकातील एक महान समाजसुधारक, विचारवंत आणि लेखक होते, ज्यांनी भारतीय समाजातील जातीभेद आणि स्त्री शिक्षणासाठी क्रांतिकारक योगदान दिले. त्यांची पुण्यतिथी 28 नोव्हेंबर रोजी साजरी केली जाते. "विद्येविना मती गेली, मतीविना नीती गेली, नीतीविना गती गेली" असे त्यांचे म्हणणे शिक्षणाच्या महत्त्वाचा उल्लेख करत, आणि समाज बदलासाठी शिकवण देत. त्यांनी मुलींच्या शिक्षणासाठी अनेक चळवळी राबवल्या, महिला सक्षमीकरणासाठी प्रयत्न केले आणि भारतातील पहिले हिंदू अनाथाश्रम उभे केले.
         ज्योतिबा फुले यांनी सत्यशोधक समाज नावाची संस्था स्थापन करून रुढीवादी विचारांना आव्हान दिले आणि शोषित, उपेक्षित जातींसाठी समानतेचा संदेश दिला. त्यांच्या जीवनातील ध्येय समाजातील प्रत्येक व्यक्तीस शिक्षण आणि स्वातंत्र्य मिळाव असा होता. त्यांनी याच प्रयत्नात बाराव्या वर्षी सावित्रीबाई फुले यांनाही शिक्षण देण्याचा संघर्ष केला, ज्यामुळे मुलींसाठी शिक्षणाची वाट खुली झाली.
         महात्मा फुले यांच्या कार्यामुळे भारतीय स्त्री-पुरुष दोघांनाही समान अधिकार मिळण्याच्या वाटेला बळ मिळाले. ते म्हणत होते की, "पृथ्वीवर अस्तित्वात असलेल्या सर्व प्राण्यांमध्ये पुरुष श्रेष्ठ आहे आणि सर्व मानवांमध्ये स्त्री श्रेष्ठ आहे." मुलींच्या शिक्षणासाठी त्यांची धडपड म्हणजे समाजाच्या प्रगतीचा पाया होता. त्यांच्या जिद्दीने आणि विचारांनी आजही सामाजिक न्याय आणि स्त्रीशिक्षण क्षेत्रातील अनेक चळवळींना प्रेरणा मिळते.
      या महान समाजसुधारकाच्या पुण्यतिथी निमित्त, त्यांच्या विचारांचा आणि कार्याचा आदर करणे आम्हा सर्वांचं कर्तव्य आहे. त्यांची मुहूर्तमेढ रोवण म्हणजे पुढील पिढीला शिक्षणाचा आणि समतेचा मार्ग दाखवण होय. त्यांच्या सततच्या संघर्षामुळेच मुलींसाठी शिक्षणाचा दरवाजा उघडला, ज्यामुळे महिला आरक्षण, समानाधिकार आणि स्त्रीअधिकार चळवळींना जोर मिळाला. या धडपडीतूनच आपला समाज अधिक प्रगत, समता व न्यायावर आधारित झाला आहे.
        महात्मा ज्योतिबा फुले यांचे विचार आणि कार्य आपल्या जीवनाला प्रकाशमान करतात. त्यांच्या आदर्शांवर चालत आपणही एक समाज म्हणून शोषितांचा उद्धार करू शकतो. या पुण्यतिथीला त्यांच्या अमूल्य कार्याची आठवण करून घेऊन, मुलींसाठी शिक्षणाच्या वाटा अधिक उजळवण्याचा संकल्प करूया. त्यांचा संदेश नवा जीव घेऊन सामाजिक समतेचा स्वप्न सतत साकारत राहा, हीच खरी खरी श्रद्धांजली आहे.